Jeśli jesteś pracownikiem w Szwajcarii, masz prawo do co najmniej czterech tygodni urlopu w roku. Ile dni wolnego musisz wziąć z rzędu? Czy w zależności od wieku przysługuje Ci więcej urlopu? Odpowiadamy na najważniejsze pytania!
Czego pracownicy wyczekują najbardziej? Urlopu! Osoby poniżej 20. roku życia mają prawo do co najmniej pięciu tygodni wolnego, a osoby powyżej 20 lat do co najmniej czterech tygodni wolnego w skali roku. Układy zbiorowe pracy (niem.Gesamtarbeitsverträge, GAV) często przewidują jednak większą liczbę dni urlopowych, niezależnie od przepracowanych lat lub wieku pracownika.
Uwaga! Wymiar urlopu może zostać zmniejszony, ale tylko wtedy, gdy pracownik jest nieobecny przez dłuższy okres w danym roku. Przykład: jeśli rozpocząłeś nową pracę dopiero 1 czerwca, a nie z początkiem nowego roku, wówczas prawo do urlopu jest obliczane proporcjonalnie do okresu zatrudnienia.
Z reguły w ciągu roku musisz wykorzystać dwa tygodnie urlopu za jednym razem, bez żadnej przerwy. Pracodawca nie może Ci w zamian za niewykorzystanie urlopu wypłacić pieniędzy czy przyznać innych benefitów.
Czy potrzebuję zgody pracodawcy na urlop wypoczynkowy?
Tak. Chociaż prawnie przysługuje Ci urlop, to musisz wcześniej z pracodawcą ustalić, kiedy możesz wziąć wolne. Jeśli termin nie współgra z organizacją bądź potrzebami przedsiębiorstwa, pracodawca może od Ciebie zażądać, abyś przesunął swój urlop.
Choroba podczas urlopu
Jeśli w trakcie urlopu uległeś wypadkowi lub zachorowałeś, masz prawo do przesunięcia wcześniej ustalonego z pracodawcą wolnego. Pamiętaj jednak, aby przełożonemu dostarczyć zwolnienie lekarskie.
Urlop okolicznościowy (niem. Sonderurlaub)
Poza urlopem możesz skorzystać także z kilku wolnych godzin bądź dni, które zaliczają się do tzw. urlopu okolicznościowego.
W jakich sytuacjach przysługuje urlop okolicznościowy? Do wzięcia urlopu okolicznościowego uprawniają:
- konieczność wypełnienia obowiązków prawnych,
- spełnianie funkcji publicznej (np. jeśli jesteś członkiem parlamentu miejskiego lub organu wykonawczego gminy itp.),
- wesele,
- narodziny własnego dziecka,
- śmierć bliskiego członka rodziny*,
- przeprowadzka,
- opieka nad członkiem rodziny bądź bliskim krewnym.
*Jako bliskiego członka rodziny zalicza się żonę, męża, zarejestrowanego partnera lub partnerkę, dzieci, rodziców, rodzeństwo, dziadków lub inne osoby, które były blisko związane ze zmarłą osobą.
Urlop macierzyński i ojcowski
Po narodzinach dziecka matce przysługuje 14 tygodni (98 dni) wolnego. W tym czasie wypłacany jest zasiłek macierzyński (niem. Mutterschaftsentschädigung), który wynosi 80 proc. Twojego dotychczasowego wynagrodzenia.
Wolne z uwagi na narodziny potomstwa przysługuje również ojcu. W ciągu pierwszych sześciu miesięcy po porodzie możesz skorzystać z dwóch tygodni (14 dni roboczych) urlopu ojcowskiego. W przeciwieństwie do urlopu macierzyńskiego przysługujące Ci wolne możesz rozłożyć na pojedyncze dni.
Święta w Szwajcarii
Poza urlopem możesz także cieszyć się z wolnego z okazji świąt. Dla całej Szwajcarii tylko 4 dni są ustawowo wolne od pracy. Które?
- 1.01 – Nowy Rok
- – – Wniebowstąpienie Pańskie (ruchome święto)
- 1. 08 – Nationalfeiertag
- 25.12 – Boże Narodzenie
Pozostałe dni wolne z uwagi na święta reguluje każdy kanton osobno.
Uwaga! Jeśli święto wypada w dzień wolny od pracy, czyli np. w sobotę lub niedzielę, nie przysługuje Ci prawo do rekompensaty w dzień roboczy. Inaczej sytuacja wygląda, jeśli jesteś na urlopie i wtedy przypada święto. W tym przypadku ten dzień możesz odliczyć od urlopu.
Słownik Świąt
W pracy zerknąłeś do kalendarza, jakie w danym miesiącu przypadają święta, ale niemieckie nazwy jeszcze niewiele Ci mówią? Z pomocą przychodzi słownik świąt, w którym znajdziesz polskojęzyczne nazwy szwajcarskich świąt.
| Neujahrstag | Nowy Rok |
| Berchtoldstag | Dzień św. Berchtolda |
| Dreikönigstag | Święto Trzech Króli |
| Josephstag | Dzień św. Józefa |
| Karfreitag | Wielki Piątek |
| Ostermontag | Poniedziałek Wielkanocny |
| Tag der Arbeit | Święto Pracy |
| Auffahrt | Wniebowstąpienie Pańskie |
| Pfingstmontag | Poniedziałek Zielonoświątkowy |
| Fronleichnam | Boże Ciało |
| Unabhängigkeitstag | Upamiętnienie Niepodległości Jury |
| Mariä Himmelfahrt | Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny |
| Bruderklausenfest | Dzień św. Mikołaja z Flüe |
| Allerheiligen | Wszystkich Świętych |
| Mariä Empfängnis | Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny |
| Weihnachtstag | Boże Narodzenie |
| Stephanstag | Dzień św. Szczepana |
| Tag der Restauration | Rocznica przywrócenia Republiki Genewskiej |
Jakie święta przypadają w danym kantonie?
| Kanton | Święta |
| Zurych | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Święto Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Berno | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Lucerna | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Uri | Nowy Rok (1 stycznia) Święto Trzech Króli (6 stycznia) Dzień św. Józefa (19 marca) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia)* *Dzień św. Szczepana nie jest obchodzony, jeśli Boże Narodzenie wypada w poniedziałek lub piątek. |
| Schwyz | Nowy Rok (1 stycznia) Święto Trzech Króli (6 stycznia) Dzień św. Józefa (19 marca) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Obwalden | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Dzień św. Mikołaja z Flüe (Bruderklausenfest) (25 września) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Nidwalden | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Dzień św. Józefa (19 marca) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Glarus | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Fahrtsfest Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Wszystkich Świętych (1 listopada) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Zug | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Fryburg | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało* Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia)* Wszystkich Świętych (1 listopada)* Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia)* Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) *Dotyczy tylko wybranych gmin, nie całego kantonu. |
| Solura | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Dzień św. Józefa (19 marca). Tylko w parafiach: Fulenbach, Walterswil, Wisen, Metzerlen, Nuglar-St. Pantaleon, Rodersdorf, Bärschwil, Büsserach Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny** Święto Pracy (1 maja, od godz. 12) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy** Boże Ciało* Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia)* Wszystkich Świętych (1 listopada)* Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia)** *Za wyjątkiem okręgu Bucheggberg. **Dotyczy tylko wybranych gmin, nie całego kantonu.***Dotyczy okręgu Bucheggberg, w którym święta te nie są prawnie uznanymi dniami wolnymi od pracy. |
| Bazylea-Miasto | Nowy Rok (1 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Święto Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Bazylea-Okręg | Nowy Rok (1 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Święto Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Szafuza | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Święto Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Appenzell Ausserrhoden | Nowy Rok (1 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia)* *Dzień św. Szczepana nie jest obchodzony, jeśli Boże Narodzenie wypada w poniedziałek lub piątek. |
| Appenzell Innerrhoden | Nowy Rok (1 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Dzień św. Maurycego (22 września)* Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia)** *Tylko w wybranych częściach kantonu. *Dzień św. Szczepana nie jest obchodzony, jeśli Boże Narodzenie wypada w poniedziałek lub piątek. |
| St.Gallen | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Wszystkich Świętych (1 listopada) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Gryzonia | Nowy Rok (1 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Argowia | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Święto Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Turgowia | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Święto Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Ticino | Nowy Rok (1 stycznia) Święto Trzech Króli (6 stycznia) Dzień św. Józefa (19 marca) Poniedziałek Wielkanocny Święto Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Uroczystość Świętych Apostołów Piotra i Pawła (29 czerwca) Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Vaud | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Dzień Pokuty i Modlitwy Boże Narodzenie (25 grudnia) |
| Valais | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Dzień św. Józefa (19 marca) Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny(15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Niepokalane Poczęcie Najświętszej Maryi Panny (8 grudnia) Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia) |
| Neuchâtel | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia)* Rocznica Ustanowienia Republiki Neuchâtel (1 marca) Wielki Piątek Dzień Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Boże Ciało Boże Narodzenie (25 grudnia) Dzień św. Szczepana (26 grudnia)* *Są to dni wolne od pracy tylko wtedy, gdy 1 stycznia i 25 grudnia wypadają w niedzielę. |
| Genewa | Nowy Rok (1 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Genewski Dzień Pokutny Boże Narodzenie (25 grudnia) Rocznica przywrócenia Republiki Genewskiej (31 grudnia) |
| Jura | Nowy Rok (1 stycznia) Dzień św. Berchtolda (2 stycznia) Wielki Piątek Poniedziałek Wielkanocny Święto Pracy (1 maja) Wniebowstąpienie Pańskie Poniedziałek Zielonoświątkowy Boże Ciało Upamiętnienie Niepodległości Jury (23 czerwca) Wniebowzięcie Najświętszej Maryi Panny (15 sierpnia) Wszystkich Świętych (1 listopada) Boże Narodzenie (25 grudnia) |
