Na zakończenie stosunku pracy twój pracodawca z reguły wystawi ci świadectwo pracy. To bardzo ważny dokument, którego potrzebujesz, aby ubiegać się o nowe zatrudnienie w Szwajcarii.
Świadectwo pracy to obowiązek pracodawcy
Niezależnie od tego, w jakich stosunkach opuszczasz dotychczasowe miejsce pracy, twój pracodawca powinien wystawić ci odpowiednie świadectwo pracy. W nim zawarte są najważniejsze informacje dotyczące twojego zatrudnienia, do których należą:
- określenie początku i końca stosunku pracy,
- opis stanowiska i wykonywanych zadań,
- wymiar etatu,
- ocena jakości twojej pracy,
- ocena twojego zachowania,
- powód wystawienia świadectwa pracy (rozwiązanie stosunku pracy, zmiana przełożonego, nowa funkcja itp.).
Ważne! Pracodawca musi wystawić dokument w formie pisemnej!
Wytyczne dotyczące Arbeitszeugnis, czyli świadectwa pracy w Szwajcarii
Świadectwo (niem. Arbeitszeugnis) to nie tylko zobowiązanie dla twojego pracodawcy, lecz także dla ciebie. Najważniejsze jest to, by twój przełożony w pełni i zgodnie z rzeczywistością opisał stosunek pracy oraz dokonał korzystnej oceny. Na tobie natomiast spoczywa obowiązek sprawdzenia wystawionego świadectwa. Jeśli zauważysz jakiekolwiek nieścisłości, błędy lub fałszywe informacje, możesz poprosić przełożonego o zmianę treści dokumentu.
Jak formalnie powinno wyglądać świadectwo? Na początku podane są twoje dane, a następnie kilka zdań o firmie, stanowisku i dotychczas wykonywanych przez ciebie obowiązkach. Jest to punkt wyjściowy do oceny wiedzy, wykonanych zadań i zachowania wobec przełożonych, współpracowników oraz ewentualnych klientów lub firm zewnętrznych.
Pracodawca nie powinien wypisać pojedynczych negatywnych incydentów (jak np. jednokrotne spóźnienie) czy też wydarzeń, które nie miały bezpośredniego wpływu na stosunek pracy. Pozytywna ocena pomoże ci bowiem znaleźć nowe zatrudnienie na rynku pracy. Pracodawca powinien zwrócić uwagę na dobór właściwych słów. Szczególnie ważne są końcowe sformułowania, dotyczące ogólnej oceny. Przykładowo zdanie „Jest nam przykro z powodu utraty XY, ale dziękujemy za zawsze bardzo dobrą i owocną współpracę.” bardzo dobrze o tobie świadczy, z kolei zdanie „Dziękujemy za stałe zainteresowanie współpracą” przedstawia cię już w gorszym świetle.
Co jednak w przypadku negatywnych uwag? W takiej sytuacji pracodawca rozpoczyna świadectwo pracy również od pozytywnych cech, przechodząc jednak następnie do uwag krytycznych. Te muszą być podane uczciwie i obiektywnie. Na końcu dokumentu ponownie przedstawiane są negatywne aspekty współpracy oraz, jeśli to możliwe, podawane są rozwiązania. Mimo to nadal ważne jest, aby przełożony skupił się na twoich mocnych stronach.
Pamiętaj, że masz także prawo do tego, aby w świadectwie pracy uwzględniono powód zwolnienia. Jeśli ty wypowiedziałeś umowę pracy, również może paść powód takiej decyzji. Niemniej na twój wniosek pracodawca powinien usunąć tę informację, jeśli nie przyczynia się ona w istotny sposób do ogólnej oceny.
Szwajcarskie świadectwo pracy a potwierdzenie pracy
Od swojego przełożonego możesz zażądać wystawienia potwierdzenia zatrudnienia (niem. Arbeitsbestätigung), ten dokument jednak nie ocenia twoich wyników pracy czy zachowania. Ponadto powód zwolnienia również nie jest podawany.
W praktyce ten rodzaj dokumentu jest rozumiany jako informacja, że pracodawca nie był zadowolony z pracownika. Z reguły nie stanowi to jednak dla ciebie zagrożenia na rynku pracy.
Zwischenzeugnis, czyli świadectwo dotychczasowych osiągnięć
W każdej chwili trwania stosunku pracy możesz poprosić przełożonego o wystawienie świadectwa dotychczasowych osiągnięć (niem. Zwischenzeugnis). Ten rodzaj dokumentu informuje o twoim okresie zatrudnienia, osiągnięciach oraz zachowaniu. Treść i forma jest taka sama jak w przypadku pełnego świadectwa pracy.
W praktyce świadectwo dotychczasowych osiągnięć jest wymagane, jeśli zostajesz przeniesiony w obrębie firmy lub zmienia się twój przełożony.